Op OBS de Avonturier hanteren wij het programma PBS om het positieve gedrag van de kinderen te stimuleren. PBS is een methode die op school- en klassenniveau goed gedrag ondersteund. De volledige benaming van deze methode is het 'School Wide Positive Behavior Support' (SWPBS). Deze methode wordt schoolbreed ingezet, waarbij alle volwassenen in een school de waarden die de school belangrijk vindt noteren. Hierbij kan gedacht worden aan respect, verantwoordelijkheid en veiligheid. Deze waarden worden de kinderen aangeleerd op klassenniveau. De leerkrachten doen de kinderen de waarden voor. Zij laten zien wat een bepaalde waarde inhoudt. Dit doen ze door per waarde voor te doen hoe het moet, hoe het niet moet en nog een keer hoe het wel moet (Golly & Sprague, 2009).

De kern van het SWPBS

De kern van het SWPBS is volgens het kenniscentrum SWPBS als volgt:

• Schoolbrede aanpak vanuit gedeelde waarden
• Voor alle leerlingen en schoolmedewerkers
• Basiswaarden van de school vertaald naar prosociaal gedrag
• Veilige, positieve leeromgeving Positive Behavior Support
• Structurele bekrachtiging van gewenst gedrag
• Duidelijke consequenties voor ongewenst gedrag
• Gedragsregistratie en sturing op gedrag
• Actieve samenwerking met de ouders
• Jeugdzorg in de school
• Begeleiding door SWPBS-coach
• Borging door kwaliteitssysteem en onderzoek (z.d., SWPBS).

Belonen en straffen

Als de leerlingen het gewenste gedrag laten zien, dan wordt dit beloond door het gehele schoolteam. Ongewenst gedrag krijgt geen tot weinig aandacht. Wanneer een leerling ongewenst gedrag laat zien, dan koppelt het schoolteam daar een heldere straf aan. Dit kan natuurlijk ook op klassenniveau plaatsvinden in plaats van op schoolniveau (Hemels, 2010).

Wat zijn de effecten van PBS

Uit deze onderzoeken is gebleken dat de aanpak doeltreffend is (Barrett, Bradshaw en Lewis-Palmer, 2008). De onderzoeken laten kort gezegd de volgende resultaten zien:

• Er is minder problematisch gedrag (Horner, Sugai, Todd, & Lewis-Palmer, 2005);
• Leerlingen worden minder vaak de les uitgestuurd (Barrett et al. 2008 en Eber, 2006);
• Het gevoel van veiligheid neemt toe bij (Horner et al., 2009);
• Leerlingen bezitten sociale vaardigheden en laten sociaal gedrag zien (Eber, 2006 en Putnam, Horner, & Algozzine, 2006);
• De schoolprestaties van de leerlingen verbeteren (Eber, 2006 en McIntosh, Chard, Boland & Horner, 2006).

Hoe hanteren wij dit op OBS de Avonturier?

Wij maken gebruik van magneetjes om ongewenst gedrag af te leren. Aan het begin van de dag heeft ieder kind 3 magneetjes aan het bord hangen, een rode, een gele en een groene. Wanneer een kind ongewenst verdrag vertoont krijgt het een waarschuwing, als dit gedrag nog een keer wordt vertoont gaat het groene magneetje weg. De keren daarna worden de gele en de rode magneet weggehaald. Wanneer alle drie de magneten weg zijn, moeten deze kinderen een pauze binnen blijven.

Ook het positieve gedrag wordt gestimuleerd. Hiervoor worden dikke duimen gebruik. Dit zijn magneetjes met een duim icoontje erop. Wanneer een kind positief gewenst gedrag vertoont kan deze een dikke duim verdienen. Ik zeg hierbij "kan", omdat niet bij ieder positief gedrag een dikke duim wordt uitgedeeld. Aan het einde van de dag worden de duimen omgezet in punten en deze worden bij elkaar opgeteld. Op vrijdag mogen ze van deze punten extra vrije tijd inplannen of een speeltje uitkiezen in het winkeltje, kinderen komen langs op vrijdag met een bak vol speelgoed. Het positief gedrag stimuleren werkt extra goed, omdat dit schoolbreed wordt gehandhaafd. Gebeurt er iets buiten de klas in de gang of bij een andere docent gelden dezelfde regels. Dit kom overeen met het onderzoek van Gastel-Firet (2017).

bronvermelding

• Barrett, S., Bradshaw, C. & Lewis-Palmer, T., (2008). Maryland statewide Positive Behavior Interventions and Supports Initiative: Systems, Evaluation and Next Steps, Journal of Positive Behavior Interventions, 10, p. 105-114.
• Eber, L., (2006). Illinois PBIS evaluation report. LaGrange Park: Illinois State Board of Education, PBIS/EBD Network.
• Gastel-Firet, A. van. (2017, 31 maart). Sociaal gedrag in de klas verbeteren: 5 tips | Onderwijs van morgen. Onderwijs van Morgen. https://www.onderwijsvanmorgen.nl/ovm/5x-zo-stimuleer-sociaal-gedrag-klas/
• Golly, A. & Sprague, J. (2009) Positive Behaviour Support, goed gedrag kan je leren! Huizen (Pica)
• Hemels, I., (2010). Preventie van gedragsproblemen in de klas. Balans Magazine, augustus/september 2010, p. 44-47.
• Horner, R. H., Sugai, G., Todd, A. W., & Lewis-Palmer, T., (2005). School-wide positive behavior support. In L. Bambara & L. Kern (Eds.) Individualized supports for students with problem behaviors: Designing positive behavior plans, p. 359-390.
• Kenniscentrum SWPBS. (z.j.). SWPBS. Geraadpleegd op 17 januari 2015 via https://www.swpbs.nl/swpbs
• McIntosh, K., Chard, D. J., Boland, J. B., & Horner, R. H., (2006). Demonstration of combined efforts in schoolwide academic and behavioral systems and incidence of reading and behavior challenges in early elementary grades. Journal of Positive Behavior Interventions, 8, p. 146-154.